اووسیز چیست؟

اووسیز یک قرص ضدبارداری اورژانسی است که حاوی 0.75 یا 1.5 میلی‌گرم پروژسترون صناعی به نام لوونورژسترل است. طبق آخرین پروتکل‌های جلوگیری از بارداری، لوونرژسترل بهترین روش پیشگیری از بارداری در 72 ساعت اول بعد از سکس محافظت نشده است و سایر روش‌ها کارایی لازم را ندارند.

مکانیسم اثر لوونرژسترل چیست؟

لوونرژسترل با جلوگیری از ترشح گنادوتروپین‌ها از غده هیپوفیز پیشین، تخمک‌گذاری و بلوغ فولیکول‌ها را مهار می‌کند. لوونوژسترل همچنین با افزایش چسبندگی مخاط گردن رحم و ایجاد تغییر در آندومتر مانع باروری و لانه گزینی می‌گردد. لوونرژسترل در جلوگیری از بارور شدن تخمک‌های آزاد شده توسط اسپرم نیز موثر است.

طریقه مصرف اووسیز به چه شکل است؟

در صورتی که از زمان مقاربت محافظت نشده کمتر از ۱۲ ساعت گذشته است باید ابتدا یک قرص ضد بارداری اورژانسی اووسیز 0.75 میلی گرمی و سپس ۱۲ ساعت بعد قرص دوم 0.75 میلی گرمی همراه با آب مصرف شود اما اگر از زمان مقاربت محافظت نشده بیش از ۱۲ ساعت گذشته می‌بایست هر دو قرص اووسیز 75/0 میلی‌گرمی به صورت یکجا و همزمان مصرف شود و یا باید یک قرص اووسیز 5/1 میلی گرمی همراه با آب مصرف شود.

بهترین زمان مصرف قرص اورژانسی چه موقع است؟

بلافاصله بعد از نزدیکی مشکوک باید اووسیز را مصرف کرد چرا که هر چه فاصله مقاربت مشکوک با مصرف قرص اورژانسی کمتر باشد شانس وقوع بارداری نیز کمتر است. با این وجود اووسیز تا ۷۲ ساعت (۳ روز)  بعد از نزدیکی محافظت نشده تاثیر تقریبا قطعی و تا ۵ روز اول بعد از نزدیکی تاثیر خوبی دارد.

اثر اووسیز تا چه مدت است؟!

نیمه عمر این دارو پس از مصرف اولین دوز حدود 24 ساعت است و مقدار عمده آن از راه ادرار و مقدار اندکی از طریق مدفوع دفع می‌شود.

در صورت استفراغ پس از مصرف قرص اووسیز چه کار باید کرد؟

در صورت بالا آوردن و استفراغ تا 3 ساعت پس از مصرف قرص اووسیز، بایستی مجددا قرص را مصرف کرد.

حداکثر تا چند بار می‌توان از قرص اورژانسی استفاده کرد؟

قرص ضدبارداری اورژانسی را تنها ۲ الی ۳ مرتبه در سال و در هر سیکل تنها 1 مرتبه می‌توان استفاده کرد.

آیا استفاده از اووسیز محدودیت سنی دارد؟

به خاطر ماهیت هورمونی این دارو استفاده از آن در سنین قبل از قاعدگی مجاز نیست و همچنین برای افراد زیر ۱۷ سال نیز توصیه نمی‌شود و این افراد به منظور پیشگیری اورژانسی باید به پزشک مراجعه کنند.

آیا با وجود مصرف قرص اورژانسی باز هم احتمال بارداری وجود دارد؟

در جواب این سوال باید گفت در علم پزشکی هیچ قطعیتی وجود ندارد اما اگر با مدت زمان کم بلافاصله پس از سکس محافظت نشده قرص اورژانسی اووسیز به شکل صحیح مصرف گردد، احتمال بارداری تقریبا صفر است. بدیهی است با گذشت زمان این احتمال کمی بیشتر می‌شود اما همانطور که گفته شد تا 3 روز بعد از مقاربت نیز دارو اثربخشی بسیار بالایی دارد.

آیا با مصرف قرص اووسیز دیگر نیازی به استفاده از سایر روش‌های پیشگیری نیست؟

لوونرژسترل صرفا یک داروی اورژانسی است و اثر بلندمدت ندارد بنابراین تا زمان پریود به منظور جلوگیری از بارداری مثل همیشه بایستی از سایر روش‌های پیشگیری مثل کاندوم استفاده کرد.

آیا می‌توان از قرص اووسیز به عنوان قرص ضدبارداری دائمی استفاده کرد؟

همانطور که از نامی که به این دارو اطلاق می‌شود مشخص است یک داروی ضدبارداری اورژانسی است که حداکثر 2 الی 3 بار در سال استفاده از آن مجاز است و برای جلوگیری از بارداری غیراورژانسی باید با مشورت پزشک خود از سایر داروهای پیشگیری از بارداری خوارکی و یا سایر روش‌ها مثل کاندوم استفاده کرد.

چند روز پس از مصرف اووسیز قاعدگی رخ می‌دهد؟

تعیین روز شروع قاعدگی آتی، بستگی به زمان مصرف قرص دارد. اما به صورت کلی با توجه به ماهیت هورمونی داروهای جلوگیری از بارداری اورژانسی، ممکن است زمان پریود شما تسریع شود یا به تاخیر بیفتد و یا حتی لکه بینی داشته باشید. اگر روش مصرف درست باشد، احتمال بارداری بسیار ضعیف است. در حالت کلی ۱۴ روز بعد از مصرف قرص باید قاعدگی رخ دهد.

آیا لکه بینی به دنبال مصرف قرص اووسیز عادی است؟

پس از استفاده از اووسیز، لکه بینی طبیعی است و جای نگرانی ندارد.

آیا مصرف ناخودآگاه اووسیز در زمان بارداری برای جنین ضرر دارد؟

در صورتی که باردار باشید و از باردای خود اطلاعی نداشته باشید و لوونرژسترل را به منظور جلوگیری از بارداری اورژانسی یا به هر علت دیگرمصرف کنید جای نگرانی نیست. قرص اورژانسی اووسیز حاوی نوعی هورمون پروژسترون می‌باشد که صرفا از لانه گزینی تخم جلوگیری می‌کند و برای جنین ضرری ندارد.

آیا مصرف اووسیز در دوران شیردهی مجاز است؟

به علت ورود دارو به شیر مادر در این دوران بایستی قرص اووسیز بلافاصله پس از شیر دادن به کودک مصرف شده و پس از آن به مدت حداقل ۶ ساعت شیر توسط پمپ کشیده و دور ریخته شود.

آیا اثربخشی اووسیز در افراد چاق کمتر است؟

احتمالا اثربخشی این دارو در افراد با توده چربی بالا کمی پایین‌تر است. هر چند که تفاوت ناچیز است و هرگونه افزایش دوز حتما باید با نظر پزشک متخصص صورت گیرد.

موارد منع مصرف اووسیز چیست؟

در صورت هر یک از موارد ذکر شده از مصرف این دارو خودداری نمایید:

• حاملگی
• خونریزی با علت نامشخص
• بیماری فعال و شدید کبدی
• پورفیری حاد فعال
• در کودکان و سالمندان

اووسیز با چه داروهایی تداخل دارویی دارد؟

در صورت مصرف هر یک از داروهای ذیل ، پزشک و یا داروساز خود را مطلع نمایید:

• داروهای ضد تشنج مثل فنی‌توئین، کاربامازپین و باربیوتورات‌ها
• داروهای درمان ایدز مثل ریتوناویر و افاویرنز
• داروهای درمان عفونت‌های قارچی مثل گریزوفولوین

اثر بخشی لوونورژسترل در صورت مصرف همزمان این داروها کاهش می‌یابد، در مورد افزایش دوز باید با نظر پزشک اقدام کرد.

عوارض جانبی لوونرژسترول چیست؟

هر دارو به موازات اثرات مطلوب درمانی دارای عوارض جانبی نیز می‌باشد. شایع‌ترین عوارض لوونرژسترل تهوع و سرگیجه است، در صورت بروز درد شدید شکم، درد شدید پستان‌ها و خونریزی پس از مصرف دارو با پزشک خود تماس بگیرید.

نتیجه گیری

از بین روش‌های اورژانسی جلوگیری از بارداری، اووسیز مطمئن‌ترین راه است. همان‌طور که گفته شد بعد از سکس محافظت نشده هر چه سریعتر قرص مصرف شود اثربخشی آن بیشتر است. در صورتی که منی شریک جنسی به داخل واژن شما ریخته شده باشد عوارض کوتاه مدتی که ذکر شد را به همراه دارد که شایع‌ترین آن سرگیجه و تهوع است و در غیر این صورت تقریبا عارضه‌ای ندارد.

جهت کسب اطلاعات در مورد قرص‌های ضدبارداری می‌توانید به مقاله مروری بر قرص‌های ضد بارداری خوراکی مراجعه کنید